به گزارش آوای سیدجمال، گردنه اسدآباد یکی از گردنه‌های مهم و مواصلاتی استان همدان و غرب کشور است که سرگذشت پر فراز و نشیب‌های تاریخی این گردنه مانند پیچ و خم‌های خودش بسیار است.

این گردنه همدان را به کرمانشاه و منطقه غرب کشور متصل میکند .از این رو در طول تاریخ یک موقعیت خاص محسوب می‌شده است. گردنه اسدآباد با طول بیش از ۱۷ کیلومتر بین دو کوه کرکس و آلمابلاغ و در ارتفاع حدود ۲ هزار و ۵۰۰ متری در نزدیکی کوه قراول‌خانه قرار گرفته است.

در آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ م (۱۲۹۳ ه. ش) در اروپا که شعله‏ های آن آتش ایران را هم فراگرفته بود، بیگانگان به خاک ایران را اشغال کردندکه اسدآباد هم یکی از این مناطق اشغالی بود. عثمانی‌ها بعد از شکست در منطقه آوج، در اسدآباد سنگر گرفته و آنان از مسیر گردنه وارد این منطقه شده بودند و عده‌ای از نظامیان روس هم از گردنه سرازیر شدند و در سینه مصلایی اسدآباد موضع می‌گیرند.

به هر حال دی ماه ۱۲۹۵ ه. ش لشکر روس از عثمانی‌ها، شکست سختی میخورند و عقب‌نشینی می‌کنند. عثمانی‌ها نیز برای عبور از گردنه اسدآباد، روزی بیش از ۳۰۰ کارگر را بدون مزد و اجرت برای پاک کردن برف گردنه به بیگاری می‌گرفتند.

در ادامه جنگ جهانی اول انگلیسی‌ها با عده‌ای از هندی‌ها که اسیر آن‌ها بودند از کنگاور وارد اسدآباد و همدان می‌شوند و مصیبت‌هایی را بار می‌آورند که هرگز از ذهن نسل‌های گذشته فراموش نشد و نسل‌های آینده نیز فراموش نخواهند کرد.

سربازان متجاوز و زورگوی انگلیسی، در مدتی که در اسدآباد بودند، همانند روسی‌ها و عثمانی‌ها جز قحطی، ظلم، ستم و تجاوز به این شهر کار دیگری نکردند، از ظلم‌های نوشته شده در تاریخ می‌توان به گماردن هندیان در مظهر قنات اسدآباد (آب آشامیدنی اهالی منحصر به همین قنات بود) اشاره کرد که نمی‌گذاشت اهالی از آب آن قنات استفاده کنند و وقتی یک نفر که قصد پر کردن کوزه از مظهر قنات را داشت، به ضرب گلوله کشته میشود.

این قوم مهاجم با تمام مشکلاتی که بی‌دلیل برای مردم ایران درست کرده بودند، هنگام خروج از اسدآباد (۱۲۹۷ ه. ش)، هر آنچه را نمی‌توانستند ببرند، آتش زده و از بین بردند حتی حلب‌های خالی بنزین و نفت را زیر خاک مخفی می‌کردند که مبادا دست ایرانیان بیافتد و سود ناچیزی از آن نصیبشان شود.

در واقع جنگ جهانی اول و عبور عثمانی‌ها، روس‌ها و انگلیسی‌ها از گردنه اسدآباد و این شهر جز ویرانی هیچ چیز نداشت و این بی‌توجهی به این گردنه مهم و حساس تا پیروزی انقلاب وجود داشت، اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تغییر و تحولی در گردنه اسدآباد رخ داد.