به گزارش آوای سیدجمال، رئیس مرکز بهداشت شهرستان اسدآباد با بیان اینکه دوسوم روستاهای این شهرستان زیر پوشش شبکه آب‌رسانی بوده و یک‌سوم زیر پوشش نیستند، گفت: در روستاهای فاقد پوشش شبکه ممکن است مشکلاتی در بحث آب پیش بیاید.

بهداشت محیط عبارت است از کنترل تمام عواملی که اثر سوء بر پایدار ماندن سلامت انسان داشته و شامل بروز بیماری‌هایی از طریق آب، هوا، مواد غذایی و بسیاری از عوامل محیطی دیگر به‌عنوان تهدیدکننده سلامت انسان می‌شود؛ بهداشت محیط همچنین دربرگیرنده مطالعه مؤلفه‌های محیطی مضر برای سلامت انسان و شناخت و پیشگیری و رفع اثرهای ناشی از این عوامل است.

بهداشت محیط تمام جنبه‌های فیزیکی، شیمیایی و مؤلفه‌های بیولوژیکی ظاهری افراد و تمام شاخص‌های مؤثر رفتاری را اداره می‌کند و این موضوع شامل ارزیابی و کنترل معیارهای محیطی است که بالقوه روی سلامت تأثیر دارند.

بهداشت محیط، پیشگیری از بیماری‌ها و حمایت از محیط‌های سالم را هدف خود قرار داده ‌است که این مهم در گذشته به‌ویژه در روستاها کمتر مورد توجه بود و امروزه با فرهنگ‌سازی در این راستا شاهد ارتقای فرهنگ عمومی در این خصوص هستیم؛ اما باز هم روستاهایی هستند که بهداشت محیط کمتر در آن‌ها رعایت می‌شود و مشکلاتی نیز به‌وجود می‌آید.

یکی از وظایف اساسی بهداشت محیط، بهسازی محیط روستایی است که توسط بهورزان، کاردان‌ها و کارشناسان بهداشت محیط با آموزش و راهنمایی خانوار روستایی و صرف هزینه ناچیز توسط دانشگاه علوم پزشکی و با خودیاری و همکاری مردم روستا، نسبت به بهسازی محیط روستا اقدام می‌شود.

از اهم فعالیت‌ها درزمینه بهسازی محیط روستاها، بهسازی چشمه‌های آب در روستاهای زیر 20 خانوار فاقد هرگونه آب آشامیدنی، جداسازی محل زندگی دا‌م‌ها از خانوار روستایی، بهسازی کوچه و معابر عمومی در روستا، بهسازی سرویس بهداشتی روستایی و دفع بهداشتی فاضلاب منازل است که به‎‌طور قطع تمام موارد ذکرشده در روستاها رعایت نمی‌شود، اما باید سعی بر اجرای حداکثر موارد باشد و در این خصوص به‌منظور بررسی روستاهای شهرستان اسدآباد با دهیاران برخی از روستاها و رئیس مرکز بهداشت این شهرستان گفت‌و‌گو کردیم.

دهیار روستای دهبور و کینی سایه بخش پیرسلمان اسدآباد در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما ضمن بیان اینکه زباله و پسماندها از سطح روستای کنی سایه جمع‌آوری و هر هفته به خارج از روستا منتقل می‌شوند، اظهار کرد: فضولات دامی نیز از سطح روستا جمع‌آوری و به بیرون از روستا منتقل می‌شود.

حمزه مرادی گفت: اما در روستای دهبور مکان مشخصی برای جمع‌آوری و انتقال فضولات دامی وجود ندارد و در مواردی پشت پیاده‌رو‌ها نیز ریخته می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه اگر مکان مشخصی برای دپو و جمع‌آوری فضولات دامی در روستای دهبور باشد همچون روستای کنی سایه جمع‌آوری و منتقل خواهد شد، بیان کرد: البته با توجه به کوهستانی بودن این مناطق و بارش برف در زمستان، برای انتقال با مشکل مواجه می‌شویم.

مرادی با بیان اینکه با توجه به مشکل انتقال فضولات دامی در فصل زمستان شاهد دپو در کنار کوچه‌ها هستیم، افزود: در ابتدای فصل بهار این فضولات به زمین‌های کشاورزی اهالی روستا انتقال داده می‌شود.

دهیار روستای دهبور و کینی سایه بخش پیرسلمان اسدآباد تصریح کرد: البته مشکلات بهداشت محیط با توجه به این اقدام ایجاد می‌شود، اما منبع درآمدی مردم روستا از دام بوده و نمی‌شود درخصوص انتقال فضولات دامی سخت‌گیری کرد.

وی با بیان اینکه روستا در کوهپایه قرار گرفته و دپوی این فضولات در روستا برای آب مشکلی ایجاد نکرده است، ادامه داد: درصورتی که فضولات در کنار منبع و چشمه آب باشد، مشکل ساز خواهد بود؛ اما به‌دلیل قرار گرفتن چشمه‌ها در تپه‌ها مشکل نفوذ به آب را نداریم.

مرادی درخصوص ذبح دام نیز خاطرنشان کرد: اصول بهداشتی در ذبح دام نیز در روستاها رعایت نمی‌شود و به همان شکل سنتی انجام می‌شود و به‌دلیل عدم وجود قصابی بهداشتی در روستاها، درب منازل دام ذبح شده و همان‌جا به فروش می‌رسد.

دهیار روستای دهبور و کینی سایه بخش پیرسلمان اسدآباد یادآور شد: با توجه به وجود درمانگاه در روستا و بهداشت محیط نظارت کافی بر بهداشت محیط روستا وجود دارد و اهالی نیز با شیوع کرونا رعایت مسائل بهداشت فردی و محیطی را دارند.

دهیار روستای علی‌آباد بخش مرکزی اسدآباد نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما ضمن بیان اینکه جمع‌آوری زباله روستای علی‌آباد به‌صورت هفتگی انجام می‌شود، اظهار کرد: این اقدام صورت می‌گیرد، اما متأسفانه برخی از اهالی خود رعایت بهداشت را ندارند.

حمید رضایی گفت: عدم جمع‌آوری فضولات دامی از مشکلات اصلی روستا بوده و دلیل آن نیز نبود جا برای جمع‌آوری و نگهداری این فضولات است که البته با آغاز فصل بهار به زمین‌های کشاورزی منتقل می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه چندسالی است که ذبح دام در روستا نداریم، بیان کرد: اهالی دام‌ها را به اسدآباد برده و ذبح می‌کنند و گوشت مورد نیاز خود را نیز از همان‌جا تهیه می‌کنند.

دهیار روستای دهنوش بخش مرکزی اسدآباد نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما مهم‌ترین مشکل در رابطه با بهداشت محیط روستای دهنوش را عدم جمع‌آوری فضولات دامی دانست و افزود: هرگاه این نکته را به اهالی متذکر می‌شویم، عنوان می‌کنند روستا به دام است و در غیر این صورت به شهر می‌رویم.

محمدرضا صیفی تصریح کرد: زباله از سطح روستا جمع‌آوری می‌شود و با توجه به فعال بودن خانه بهداشت و حضور ناظران بهداشت، به‌جز مورد ذکرشده، مشکل دیگری در روستا نداریم.

وی با بیان اینکه اکثراً دام‌ها در محل زندگی روستاییان نگهداری می‌شوند، ادامه داد: این موضوع خود باعث ایجاد مشکل بهداشت افراد و خانواده‌ها می‌شود، اما امکان جداسازی محل نگهداری دام‌ها از محل زندگی روستاییان وجود ندارد.

صیفی درخصوص وضعیت فاضلاب روستا نیز خاطرنشان کرد: فاضلاب روستا به‌صورت سطحی بوده و باید اعتبار به‌منظور تأمین زیرساخت شبکه فاضلاب اختصاص داده شود و با توجه به کم جمعیت بودن روستا با 480 نفر، اعتباری به این منظور ندارد.

دهیار روستای دهنوش بخش مرکزی اسدآباد یادآور شد: حدود 700 متر ایجاد شبکه فاضلاب روستایی را با اعتبار دهیاری انجام داده‌ایم، اما بنیاد مسکن به‌دلیل نبود اعتبار این مورد را در روستا انجام نداده است.

وی در ادامه با بیان اینکه ذبح دام در روستا نداریم، اظهار کرد: با فروش دام در شهر، اهالی گوشت مورد نیاز را از شهر تهیه می‌کنند و مشکلی در این خصوص نیست.

رئیس مرکز بهداشت شهرستان اسدآباد نیز با توجه به مباحث مطرح‌شده در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما ضمن بیان اینکه خاستگاه فضولات دامی روستا است، گفت: در بحث نگهداری فضولات دامی در روستا وقتی مزاحمتی برای دیگران ایجاد نکرده و شاکی خصوصی نباشد، مرکز بهداشت نمی‌تواند دخالتی داشته باشد؛ مگر اینکه فضولات در جایی باشد که بهداشت عمومی را به خطر بیندازد که ورود می‌کنیم.

الهام عظیمی بیان کرد: روستاهای شهرستان اسدآباد متشکل از روستاهای زیر پوشش شبکه آب و فاضلاب و روستاهای فاقد این شبکه هستند و بهره‌بردار و مدعی در این خصوص مرکز بهداشت است.

وی با بیان اینکه دوسوم روستاهای شهرستان اسدآباد زیر پوشش شبکه آبرسانی بوده و یک‌سوم زیر پوشش نیستند، افزود: در روستاهای فاقد پوشش شبکه ممکن است مشکلاتی در بحث آب پیش بیاید که البته مدام نمونه‌گیری‌ها انجام و گزارش‌ها تهیه می‌شود و تعامل خوبی در سطح شهرستان با اداره آب و فاضلاب داریم.

عظیمی با بیان اینکه در بحث آب، فاضلاب و آب‌های سطحی روستاها مرکز بهداشت بهره‌بردار و ناظر است، تصریح کرد: درصورت بروز مشکل در این موارد دخالت می‌کنیم؛ امیدواریم روستاهای فاقد پوشش شبکه زیر پوشش قرار گیرند و در این خصوص جلسات متعددی نیز برگزار شده و اراده‌ای وجود دارد.

رئیس مرکز بهداشت شهرستان اسدآباد ادامه داد: تحقق روستای پاک و سالم از هر نظر مدنظر مرکز بهداشت شهرستان اسدآباد بوده و بحث آب سالم روستایی در این خصوص بسیار مورد تأکید است.

وی با تأکید بر اینکه بحث فاضلاب و آب‌های سطحی روستایی نیز مورد پیگیری مرکز بهداشت شهرستان است، خاطرنشان کرد: مسئله حادی در بحث بهداشت محیط روستاهای اسدآباد نداریم.

عظیمی در ادامه با بیان اینکه دهیاران متولی بخش عمده تصمیمات گرفته‌شده در سطح روستاها هستند، یادآور شد: بهورز خانه بهداشت یا کارشناس بهداشت محیط به‌عنوان یک عضو و ناظر حضور دارد.

رئیس مرکز بهداشت شهرستان اسدآباد اظهار کرد: در روستا انجام امور و تحقق تصمیمات نیازمند یک کار جمعی است و در بحث جمع‌آوری فضولات دامی نیز باید به همین شکل باشد.

وی در پایان با بیان اینکه کشتار دام در روستاها انجام نمی‌شود، گفت: ذبح دام خارج از روستاها و با نظارت دامپزشکی انجام می‌شود.

مشکل کنونی در روستاهای شهرستان اسدآباد که موجب به مخاطره افتادن بهداشت عمومی و محیط می‌شود، بحث نگهداری فضولات دامی در منازل و سطح معابر است که با توجه به گفته رئیس مرکز بهداشت شهرستان ورود به این موضوع نیز درصورت عدم وجود شاکی شخصی و یا قرار گرفتن فضولات در مسیری که مشکل‌ساز باشد، امکان‌پذیر بوده و به این ترتیب به‌طور رسمی هیچ اهرم نظارتی برای جمع‌آوری فضولات دامی در روستاها وجود ندارد و حتی دهیاران نیز قادر به تصمیم‌گیری در این خصوص نیستند.

اما در بحث آب روستاهای اسدآباد، به گفته رئیس مرکز بهداشت شهرستان دوسوم روستاهاب آن زیر پوشش شبکه آب‌رسانی بوده و یک‌سوم زیر پوشش نیستند و تحقق روستای پاک و سالم از هر نظر مدنظر مرکز بهداشت بوده و بحث آب سالم روستایی در این خصوص بسیار مورد تأکید است که این مهم درصورت آب‌رسانی به روستاهای باقی‌مانده محقق خواهد شد.

آنچه قابل توجه است اینکه چندسالی بوده که ذبح دام در روستاها انجام نمی‌شود و دام‌ها به شهر منتقل شده و اهالی روستا برای تأمین گوشت مورد نیاز باید مراجعه به شهر داشته باشند؛ حال آنکه آسیب‌های محیطی نگهداری دام در منازل و عدم جداسازی محل نگهداری آن‌ها وجود دارد. اما به‌دلیل عدم وجود ناظران دامپزشکی، ذبح بهداشتی و قصابی بهداشتی اهالی روستا باید حتماً به شهر مراجعه داشته باشند که لازم است تدبیری به‌منظور ایجاد قصابی بهداشتی و رفع این نیاز در روستاها اندیشیده شود.

اما درمجموع فراهم کردن بهداشت محیط باید با نظارت مراکز بهداشت در روستاها و اقدامات دهیاران محقق شود که بخش عمده این کار از فراهم کردن زیرساخت‌ها در بحث شبکه آب‌رسانی، فاضلاب و غیره به‌عهده دهیاران بوده و مراکز بهداشت به‌عنوان بهره‌بردار و ناظر حضور دارند.