رضافرخی

خانواده باید مبدا ومقصد جوانان باشد!
معضلات ومشکلات اجتماعی همیشه یکی از مسائلی است که خانواده‌ها مستقیما با آن درگیر هستند.آن چنان که همیشه یکی از دغدغه‌های خانواده‌های ایرانی مسائل اجتماعی ومشکلاتی است که ممکن است گریبان خانواده‌ها و به ویژه جوانان خانواده را بگیرد.
در همین زمینه تاکنون صحبت‌ها وبحث‌های مختلفی در میان کارشناسان وجود داشته،بحث‌هایی که هر کدام تلاش می‌کنند تا راه‌های مختلفی به خانواده‌ها برای حل مشکلات ارائه دهند.مشکلاتی که به هر حال با وجود پدیده‌های مدرن‌تر تکنولوژی روز به روز بیش‌تر هم می‌شوند.
نکته‌ای که در چند سال اخیر با به وجود آمدن شرایط اطلاع‌رسانی برای خانواده‌ها برجسته‌تر شده بحث چگونگی رفتار با فرزندان برای جذب بیش‌تر آن‌ها در محیط خانه است چرا که امروزه خانواده با توجه به صحبت‌های مطرح شده کارشناسان به این موضوع واقف شده‌اند که باید در کنار دولت خود آستین‌ها رابرای دور نگه داشتن فرزندان از مصائب اجتماعی بالا زده و وارد عرصه عملی شوند.برای روشن شدن ابعاد بیش‌تری از این موضوع با دکتر محمد حسین عسگری،جامعه شناس واستاد دانشگاه، به گفت ‌گو نشسته‌ایم.
جناب آقای عسگری درباره موضوع بحث یعنی چگونگی ایجاد مصونیت برای جوانان و خانواده‌ها برای خانواده چه نقشی قائل هستید وچه‌قدر در زمینه نقش دولت را پر رنگ می‌دانید؟
برای پاسخ به این سئوال باید به این موضوع توجه کنیم که خانواده از دیرباز در جامعه ایرانی از جایگاهی بزرگ برخوردار بوده است که شاید در کم‌تر جامعه دیگری می‌توان آن را دید چرا که به طور معمول در خانواده ایرانی فرزندان تا سنین بالایی به راحتی می‌توانند با والدین زندگی کنند.حتی به نوعی از نظر اجتماعی وعرفی مجبور به ترک زودهنگام خانواده برخلاف بسیاری از جوامع نیستند. گاهی اوقات ما شاهد این موضوع هستیم که برخی فرزندان به دلایل مختلف تا سنین 35 تا40 سالگی از خانواده جدا نمی‌شوند.این مسئله دقیقا نقش خانواده را به طور مشخص برجسته‌تر می کند و نتیجه‌اش می‌شود نقش پر رنگ خانواده در فرهنگ ایرانی!
آقای عسگری با توجه به این موضوع شما چه‌قدر نقش خانواده را برای مصونیت بخشی جوانان از مصائب ومشکلات اجتماعی مهم دانسته وچه‌قدر از آن را به عهده دولت می‌دانید؟
ببینید این یک واقعیت انکار ناپذیر است که میزان عملکرد دولت برای مصونیت بخشی به جوانان وبه نوعی واکسینه اجتماعی آنان همیشه فراز ونشیب داشته وبه نوعی تا حد مشخصی می‌توان روی این موضوع حساب کرد چرا که به هر حال انجام این فرآیند توسط دولت نیازمند تببین راهکارها و برنامه‌هایی است که نمی‌توان همیشه برای آن به طور مشخص وکامل برنامه‌ریزی کرد.از طرف دیگر دولت با مسائل مختلفی روبه‌رو است که این تنها بخشی از آن‌ها محسوب می‌شود.به همین علت بدون تردید این خانواده‌ها هستند که باید با در نظر گرفتن نقش دولت به عنوان یک مکمل،خود فضا را برای فرزندان به نحوی بسازند که فرزندان هیچ مامنی را بهتر از خانواده پیدا نکنند.
یعنی به نظر شما در صورت تحقق این مسئله،خانواده‌ها می‌توانند از واکسینه اجتماعی جوانان خود مطمئن شوند؟
باید به این مسئله توجه کرد که قراردادن فضای خانه به عنوان مامنی مطمئن برای جواناندرواقع به وجود آوردن زیر ساخت برای گام‌های بعدی است. چرا که به هر صورت همیشه نمی‌توان یک جوان را در خانه نگاه داشت.بلکه باید خانه را برای او به جایی تبدیل کرد که هم درآن آرامش وجود داشته باشد وهم در آن آموزش‌های لازم را بیاموزد.چرا که به هر حال فرزندان در بیرون از محیط خانه با مسائلی روبه رو هستند که دراین زمینه خانواده باید پیشاپیش بینش اجتماعی آنها را بالا ببرد.
آقای دکتر برخی از والدین هنوز تردید دارند که باید فضای خانه را تا چه حدی باز گذاشت؟
برای پاسخ به این سئوال باید به این موضوع توجه داشت که منظور از باز گذاشتن فضای خانه شکستن حرمت‌ها نیست، اما نباید فضا هم به گونه‌ای باشد که فرزند حس کند در محیط خانه اصلا جایی برای مطرح کردن حرف‌هایش ندارد. والدین در دنیا ودر شرایط امروز جامعه ایرانی باید به مانند یک دوست شفیق در کنار فرزندانشان باشند وفضای خانه را هم به همین نسبت تنظیم می‌کنند.آنگاه خواهند دید که فرزندانشان برای بازگشت به محیط خانه سر از پا نمی‌شناسند.
در این زمینه برخی از جوانان دائما از این موضوع گلایه می‌کنند که برخی والدین به جای این‌که فضا را برای آن‌ها به محیطی مناسب تبدیل کنند، دائما به فضای تنش‌آوری مبدل ساخته‌اند.به نظر شما والدین با این موضوع چگونه باید روبه رو شوند؟
البته جوانان همیشه صحبت‌هایی مطرح می‌کنند که معمولا این گونه گلایه‌ها در سنین آغازین جوانی مطرح می‌شود.از طرف دیگر به هر صورت والدین باید توجه کنند که دیگر دوره پرسش وپاسخ‌های مکرر گذشته وعلم جامعه‌شناسی وروانشناسی در کنار هم به این موضوع تاکید می‌کنند که در عصر جدید خانواده‌ها باید محلی برای تعامل باشند.
آقای عسگری در پایان حرف ناگفته‌ای ندارید؟
من دراین جا می‌خواهم به والدین این نکته را متذکر شوم که اگر برخوردی نامناسب با فرزندان داشته باشند ومحیط مناسبی برای آنان فراهم نکنند واز خانه محیطی برای آرامش وامنیت به وجود نیاروند، در نهایت تمام مشکلات ناشی از آن دامن خود والدین را خواهد گرفت.درواقع والدین باید به این موضوع توجه کنند که جوانان در سنین پرهیجان خود باید همیشه مبدا ومقصد هر روز خود را خانه بدانند واین موضوع را با آغوش باز پذیرا باشند که می‌توانند در محیط گرم خانواده هم به آرامشی که خواهان آن هستند، برسند وهم به پیشرفت‌های دلخواه خود دست یابند.همچنین در سوی دیگر ماجرا جوان امروز ایرانی باید به این مسئله واقف شود که والدین هیچ گاه نبت بدی از پیگیری رفتارهای او ندارند.هر چند که به وجود آمدن چنین تلقی در فرزندان نیازمند اعتماد سازی والدین هم هست.