به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «آوای سیدجمال»، به نقل از عصر همدان امروزه بیماری‌های گوارشی به عنوان یکی از چالش‌های مهم بهداشتی در جوامع مدرن مطرح هستند. از سوء هاضمه و بیماری‌های التهابی روده گرفته تا سرطان‌های گوارشی، این بیماری‌ها تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی افراد دارند.

بر اساس آمارها، روند شیوع سرطان‌های گوارشی در سال‌های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است و تغییرات در سبک زندگی و عادات غذایی به عنوان عوامل مؤثر در این افزایش شناسایی شده‌اند.

تحقیقات نشان داده‌اند که سبک زندگی نادرست و تغذیه نامناسب می‌توانند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های گوارشی و به‌ویژه سرطان‌های مرتبط با دستگاه گوارش شوند. مصرف زیاد چربی‌های اشباع، غذاهای فرآوری شده، شکر و نمک و همچنین کمبود فیبر در رژیم غذایی، از جمله عوامل خطر محسوب می‌شوند.

علاوه بر تغذیه، سبک زندگی فردی از جمله سطح استرس و میزان تحرک نیز در بروز بیماری‌های گوارشی تأثیرگذار است. تحقیقی که اخیراً به‌وسیله محققان دانشگاه‌های معتبر انجام شده است، نشان می‌دهد که افراد با سبک زندگی پر استرس و فعالیت بدنی کم، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات گوارشی و سرطان‌های دستگاه گوارش هستند. به همین دلیل، مدیریت استرس و ایجاد عادات ورزشی منظم در زندگی روزمره از اهمیت زیادی برخوردار است.

آشنایی با بیماری‌های گوارشی و راه‌های تشخیص می‌تواند تأثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به سرطان‌های گوارشی داشته باشد.

سبک زندگی غلط و افزایش سرطان‌های گوارشی

دکتر طوس کیانی در گفتگو با خبرنگار سلامت پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» با بیان اینکه بیماری‌های دستگاه گوارش انسان به دو دسته تقسیم می‌شوند، گفت: یک گروه بیماری‌های خوش‌خیم گوارشی و گروه دیگر بیماری‌های بدخیم گوارشی هستند.

وی با اشاره به اینکه بیماری‌های خوش‌خیم به دلیل التهاب دستگاه گوارش، زخم‌های دستگاه گوارش و مشکلات خودایمنی به‌وجود می‌آید، افزود: کبد، پانکراس، معده، مری، روده بزرگ و روده کوچک جزء دستگاه گوارشی هستند و می‌توانند دچار بیماری التهابی، زخم‌ها و خودایمنی شوند.

متخصص داخلی و آندوسکوپی ادامه داد: در نوع بدخیم بیماری‌های گوارشی با سرطان‌ها مواجه هستیم و نکته مهم این‌جا است که در هر دو نوع بیماری، سبک زندگی افراد و ماشینی شدن زندگی‌ها تأثیر زیادی دارند.

کیانی با بیان اینکه مثلا در بیماری کبد چرب که یکی از بیماری‌های شایع گوارشی است، سبک زندگی بسیار تأثیرگذار است، تصریح کرد: اگر کبد چرب در مراحل اولیه درمان نشود و به مراحل پیشرفته برسد تقریباً درمانی جزء پیوند ندارد، در واقع درمان این بیماری به خود بیمار بستگی دارد.

وی با اشاره به اینکه بیماری سخت دیگر در دستگاه گوارش، زخم دستگاه گوارش است، گفت: این بیماری به دلیل رژیم غذایی و مصرف خودسرانه داروها بدون مشورت با پزشک ایجاد می‌شود، داروهای مُسکنی همچون پروفن، ناپروکسن، ژلوفن و حتی آسپرین که همه به راحتی دسترسی به آن را دارند و مصرف می‌کنند باعث زخم دستگاه گوارش می‌شود.

متخصص داخلی و آندوسکوپی ادامه داد: با اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی جامعه نسبت به خطرات استفاده بی‌رویه و بدون تجویز مسکن‌ها می‌توان از بیماری‌های گوارشی و زخم دستگاه گوارش پیشگری کرد چرا که ممکن است زخم‌ها دچار خونریزی شوند و پزشک مجبور به جراحی و برداشتن زخم‌های بیمار شود.

کیانی با بیان اینکه بیماری التهابی در دستگاه گوارش به دو دسته تقسیم می‌شوند، تصریح کرد: دسته اول بیماری IBS هستند که شایع بوده و کم خطرند، این بیماری همان سندرم روده تحریک‌پذیر است و باعث اختلالات روده، ناراحتی و اختلال خلقی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه دسته دیگر بیماری‌های گوارشی ABD است و اختلاف زیادی در نوع این بیماری‌ها و درمان آن با دسته اول وجود دارد، افزود: این دسته از بیماری به نوعی بیماری خود ایمنی هستند که سبک زندگی و نوع رژیم غذایی در آن دخیل است.

متخصص داخلی و آندوسکوپی ادامه داد: زخم و التهاب در دستگاه گوارش از دهان تا انتهای روده‌ها و دستگاه گوارش در این دسته از بیماری‌ها ایجاد می‌شود و تا آخر عمر ممکن است همراه بیمار باشد؛ بیمار نیاز به درمان سنگین و دارو‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی دارد که همین موضوع نیز عوارضی ایجاد می‌کند اما در مجموع با رعایت برخی نکات میتوان این دسته از بیماری را کنترل کرد.

کیانی با بیان اینکه بیماری‌های گوارشی ABD و درگیر کردن روده بزرگ زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: با تغییر روش زندگی و رژیم غذایی، پرهیز از مصرف غذاهای فست‌فودی و چرب، ورزش کردن و داشتن تحرک می‌توان از شیوع این دسته از بیماری گوارشی جلوگیری‌ کرد.

وی با اشاره به اینکه سرطان بدخیم دستگاه گوارش خصوصاً در مری، معده، پانکراس، کبد و روده بزرگ جزء سرطان‌های شایع در جهان هستند، عنوان کرد: ابتلا به سرطان روده کوچک کم‌تر است اما در سال‌های اخیر مخصوصاً در دو دهه گذشته سرطان بدخیم روده بزرگ در کشور را شاهد بودیم.

متخصص داخلی و آندوسکوپی خاطرنشان کرد: شیوع سرطان روده بزرگ حتی در سنین پایین نیز افزایش پیدا کرده است و این نشان از سبک زندگی اشتباه افراد دارد.

اثر مثبت غربالگری در درمان زودهنگام سرطان‌های گوارشی

کیانی با تأکید بر اینکه با داشتن برنامه غربالگری و انجام آزمایش‌های مختص دستگاه گوارش می‌توان در مراحل اولیه سرطان روده بزرگ را تشخیص و صد در صد درمان کرد، گفت: اگر بیماری دیر تشخیص داده شود تغییر سلولی انجام می‌شود و پولیپ تبدیل به توده بدخیم می‌شود که واقعاً قابل درمان نبوده و یا درمان سختی دارد و ممکن است توده در بدن بیمار پخش شود.

وی با اشاره به اینکه سرطان دستگاه گوارشی به سابقه ژنتیکی بیمار نیز مرتبط است، افزود: بهترین راه تشخیص انجام آزمایش و بررسی وجود خون در مدفوع بیمار است.

متخصص داخلی و آندوسکوپی ادامه داد: سرطان معده نیز به دلیل رژیم غذایی اشتباه مردم شیوع بالایی دارد، روش تشخیص آن از طریق تصویر برداری و آندوسکوپی است و اگر تومور در مراحل اولیه تشخیص داده شود درمان آن راحت است.

کیانی با بیان اینکه داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مثل هپاتیتB و هپاتیتC می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی را افزایش دهد، تصریح کرد: در صورت نداشتن رژیم غذایی مناسب در این دو بیماری، عوارض بعدی سرطان کبد است و باید درمان شود و طول درمان در افراد مختلف است.

وی با اشاره به در مجموع بیماری‌های بدخیم گوارشی ممکن است در مراحل اولیه علائم نداشته باشند، افزود: توصیه ما این است که بیمار با کمترین علائم به پزشک مراجعه کند چون حتی کوچک‌ترین نشانه می‌تواند با یک آزمایش ساده بیماری بزرگی را نشان دهد که در همان مراحل اولیه تشخیص و سریع‌تر درمان شود.

متخصص داخلی و آندوسکوپی خاطرنشان کرد: بیماری‌های گوارشی در نوجوانان بیشتر شامل سندروم رده تحریک پذیر است، نوجوانان به دلیل حضور در مدرسه استرس زیادی دارند که باعث این مشکل می‌‌شود، با مقداری تعدیل غذا و دارو و مشاوره می‌توان مشکل گوارشی نوجوانان را برطرف کرد.

کیانی با بیان اینکه برخی بیماری‌های گوارشی در کودکان به دلیل عدم تحمل به لاکتوز است، گفت: وقتی نوزادان شیر می‌خورند علائم گوارش دارند که درمان آن‌ها استفاده از غذای بدون لاکتوز است.

وی با اشاره به اینکه یک نوع حساسیت گوارشی دیگر نوزادان و کودکان به پروتئین مخصوص در گندم، نان، ماکارانی و محصولات غلات است، عنوان کرد: این کودکان با مصرف دارو درمان می‌شوند و طول درمان آن‌ها بستگی به شدت حساسیت دارد.

ابتلا به سرطان‌های گوارشی در همدان همچون سایر نقاط کشور است

متخصص داخلی و آندوسکوپی در پاسخ به این سوال که آیا مشکلات گوارشی در استان همدان نسبت به سایر استان‌ها شیوع بالاتری دارد، گفت: بیماری و سرطان‌های گوارشی در جوامع مختلف جزء بیماری‌های شایع و در رده‌های دوم ‌ سوم ابتلا است و در همدان هم تفاوتی با سایر نقاط ندارد.

کیانی در پایان با بیان اینکه در کشور در برخی استان‌ها سرطان گوارش شایع‌تر است اما استان همدان شامل آن‌ها نمی‌شود، تصریح کرد: مثلا در گلستان و اردبیل سرطان مری شیوع دارد ولی در همدان شیوع سرطان گوارشی نسبت به سایر نقاط کشور دیده نمی‌شود و آمار تقریباً یکسان است.

تأثیر مستقیم تغذیه سالم بر پیشگیری از ابتلا به سرطان گوارشی

سمانه پاک در گفتگو با خبرنگار سلامت پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» با بیان اینکه حفظ سلامت دستگاه گوارش و پیشگیری از سرطان‌های گوارشی از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: تغذیه نقش کلیدی در این زمینه ایفا می‌کند و برای داشتن گوارشی سالم باید به نکات تغذیه‌ای توجه کرد.

کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه داشتن دستگاه گوارشی سالم و کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های گوارشی باید مصرف فیبر به میزان کافی باشد، افزود: فیبرها به هضم غذا کمک، از یبوست جلوگیری و باکتری‌های مفید روده را تغذیه می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: فیبرها همچنین به تنظیم قند خون و کلسترول کمک می‌کنند که این موارد می‌توانند در پیشگیری از سرطان‌های گوارشی مؤثر باشند.

پاک با بیان اینکه میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل یعنی نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای، حبوبات و مغزها شامل فیبرها می‌شوند، گفت: توصیه می‌شود هر فرد روزانه ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر مصرف کند.

کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه مصرف آب کافی نیز مورد دیگری است که برای داشتن سلامت دستگاه گوارش مهم به‌شمار می‌آید، تصریح کرد: آب برای هضم مناسب غذا و جلوگیری از یبوست ضروری است، همچنین به دفع مواد زائد از بدن کمک می‌کند و توصیه می‌شود روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.

وی ادامه داد: در صورت داشتن فعالیت بدنی زیاد یا در آب و هوای گرم، مصرف آب را افزایش دهید و قبل از خواب نیز نوشیدن یک لیوان آب هم دمای محیط به سلامت بدن کمک می‌کند.

پاک با بیان اینکه مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط است، عنوان کرد: مواد افزودنی و روش‌های فرآوری گوشت می‌توانند ترکیبات سرطان‌زا ایجاد کند، گوشت‌های فرآوری شده یعنی سوسیس و کالباس به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه مصرف سبزیجات و میوه‌ها به میزان زیاد در تقویت و سلامت دستگاه گوارش اهمیت دارد، گفت: سبزیجات و میوه‌ها غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند.

کارشناس تغذیه خاطرنشان کرد: این مواد مغذی نقش مهمی در پیشگیری از سرطان‌های مختلف از جمله سرطان‌های گوارشی دارند و توصیه می‌شود روزانه حداقل ۵ واحد از سبزیجات و میوه‌ها مصرف کنید.

مصرف غذای چرب ممنوع

پاک با بیان اینکه محدود کردن مصرف غذاهای چرب و سرخ شده برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های گوارشی و سرطان‌ الزامی است، افزود: غذاهای چرب و سرخ شده می‌توانند منجر به التهاب در دستگاه گوارش و افزایش خطر ابتلا به سرطان شوند، نکته دیگر اینکه هضم این غذاها برای دستگاه گوارش دشوارتر است.

وی با اشاره به اینکه توصیه می‌شود مصرف غذاهای چرب و سرخ شده به حداقل برسد، تصریح کرد: به جای سرخ کردن مواد غذایی می‌توان از روش‌های پخت سالم مانند بخارپز، آب‌پز و کبابی استفاده کرد.

کارشناس تغذیه خاطرنشان کرد: محدود کردن مصرف قند و شکر نیز در کنترل ابتلا به بیماری‌های گوارشی مهم است، مصرف زیاد قند و شکر می‌تواند منجر به افزایش وزن، مقاومت به انسولین و التهاب در بدن شود که این موارد با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های گوارشی مرتبط هستند.

پاک با بیان اینکه مصرف الکل و دخانیات از عوامل مهم افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها از جمله سرطان‌های دستگاه گوارش است، عنوان کرد: این مواد سرطان‌زا از ابتدایی‌ترین نقطه دستگاه گوارش یعنی دهان تا انتهایی ترین نقطه را تحت تأثیر قرار می‌دهند‌.

وی با اشاره به اینکه مصرف پروبیوتیک‌ها در تقویت دستگاه گوارش مؤثر است، گفت: پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که به سلامت روده کمک می‌کنند، آنها می‌توانند به هضم غذا، تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک کنند.

کارشناس تغذیه ادامه داد: پروبیوتیک‌ها در ماست، کفیر و ترشیجات تخمیری وجود دارد و توصیه می‌شود به طور منظم از منابع پروبیوتیک‌ استفاده کنید.

پاک با تأکید بر اینکه توجه به وزن نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه کرد، افزود: اضافه وزن و چاقی می‌تواند خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها از جمله سرطان‌های گوارشی را افزایش دهند اما با داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌توان وزن را در محدوده سالم نگه داشت.

وی در پایان با اشاره به اینکه تغذیه سالم، یک سبک زندگی است، خاطرنشان کرد: پیشگیری بهتر از درمان است و بهترین راه پیشگیری توجه به نکات تغذیه‌ای است.

تغذیه و سبک زندگی اصول پیشگیری از ابتلا به سرطان‌های گوارشی

متخصصان به افراد توصیه می‌کنند که برای پیشگیری از بیماری‌های گوارشی و سرطان‌های گوارشی، به طور منظم تحت معاینات پزشکی قرار بگیرند. تشخیص زودهنگام می‌تواند نقش بسزایی در افزایش امید به زندگی و کاهش عوارض ناشی از این بیماری‌ها ایفا کند.

به طور کلی، بیماری‌های گوارشی و به ویژه سرطان‌های گوارشی به عنوان یک چالش جدی در جوامع مختلف شناخته می‌شوند. تغییرات در سبک زندگی و به ویژه توجه به تغذیه مناسب می‌تواند نقش بسزایی در پیشگیری از این بیماری‌ها و بهبود کیفیت زندگی داشته باشد. بنابراین، ارتقاء آگاهی عمومی و ترویج عادات سالم باید در دستور کار مراجع بهداشتی و درمانی قرار گیرد تا مردم بتوانند با دانش کافی از خود و خانواده‌هایشان در برابر این بیماری‌ها محافظت کنند.

انتهای خبر/