به گزارش آوای سیدجمال، بیشتر افراد وقتی کلمهی التهاب را میشنوند فوراً یاد آرتریت یا یک آسیب میافتند؛ اما آیا میدانستید که التهاب میتواند به خیلی از بیماریهای دیگری نیز مرتبط باشد؟ التهاب واکنش بدن نسبت به یک آسیب یا یک بیماری است. وقتی به بدنتان آسیبی میرسد یا دچار عفونت یا عارضه دیگری میشوید، بدنتان یک جنگ بیولوژیکی را شروع میکند؛ مثلاً اگر شما به طور ناگهانی انگشتتان را با چاقو ببرید، سیستم ایمنی فعال شده و باعث میشود بافت پیرامون نقطه آسیب دیده، دچار التهاب شود. همین اتفاق زمانی که پاتوژنی مانند یک ویروس، قارچ یا باکتری به بدن حمله ور میشود روی میدهد. ضمناً سیستم ایمنی ممکن است به اشتباه بافت بدن یا سلولهای بدن را خطرناک و مهاجم تلقی کرده و به آنها حمله کرده و منجر به التهاب مزمن و بیماریهای خود ایمنی شود.
التهاب میتواند حاد یا مزمن باشد. هر نوع التهابی ویژگیها، ریسکها و علتهای خاص خودش را دارد.
التهاب مزمن سبب آسیبهایی در تمام بدن میشود. التهاب مزمن حتی میتواند استخوانها را ضعیف کند، کاهش وزن را با سختی روبرو نماید، منجر به مشکلات پوستی شود و افسردگی و دیگر اختلالات خلقی ایجاد کند
فواید التهاب
التهاب واکنش درونی بدن نسبت به خطرات بیرونی، از جمله مواد سمی، استرس و عفونت است. وقتی سیستم ایمنی فکر میکند بدن شما در خطر است، پروتئینهایی را که برای محافظت از سلولها هستند فعال میکند. التهاب حاد، التهابی است که برای محافظت از بدن و کمک به التیام طراحی شده است.
التهاب برای ترمیم زخم و مبارزه با تب به کار میرود. اگر شما تب یا تورم غدد لنفاوی را تجربه کرده باشید، واکنش التهابی را نیز دیدهاید. یک نمونه دیگر از نحوهی کارکرد التهاب، قرمزی و تورم و گرمایی است که وقتی یک بریدگی عفونت میکند رخ میدهد. این علائم نشان میدهند که سیستم ایمنی شما، مواد مغذی و فاکتورهای رشد و گلبولهای سفید را به ناحیه آسیب دیده ارسال کرده است.
التهاب زمانی که دچار استرس هیجانی میشوید نیز روی میدهد؛ اما به جای اینکه گلبولهای سفید برای نجات بشتابند، پروتئینهای واکنشگر C که مارکرهای التهابی هستند، ترشح شده و وارد جریان خون میشوند. این مارکرها باعث میشود غدد درونریز، آدرنالین و کورتیزول ترشح کنند. این دو هورمون به شما کمک میکنند از موقعیتهای خطرناک فرار کرده و واکنش جنگ یا گریز را فعال میکنند.
انواع التهاب
التهاب مزمن زمانی رخ میدهد که واکنش سیستم ایمنی تا مدتها بعد از رفع آسیب، خطر و یا عفونت فعال میماند. التهاب مزمن، تداوم دارد و میتواند تأثیر منفی بر سلامتیتان بگذارد. التهاب مزمن بر سیستمهای گوناگونی در سراسر بدنتان اثر میگذارد و میتواند منجر به اختلالات خود ایمنی شود.
التهاب سیستم گوارش
سیستم ایمنی شما در اصل در سیستم گوارشیتان قرار گرفته است. سلولهای ایمنی به طور ویژهای باکتریهایی را که در سیستم گوارشتان وجود دارند نادیده میگیرند اما وقتی سیستم ایمنی بیش از اندازه فعال میشود، میتواند به باکتریهای سالم حاضر در رودهها نیز حملهور شود و در نتیجه التهاب ایجاد کند.
وقتی التهاب در سیستم گوارش رخ میدهد، شما دچار سندرم التهابی روده میشوید. سندرم التهابی روده شامل بیماریهایی مانند بیماری کرون و کولیت زخمی روده میشود. علائم بیماریهای التهابی روده شامل اسهال، گرفتگی و زخم معده میشوند. اگر این عوارض به اندازه کافی شدید شوند، ممکن است نیاز به عمل جراحی جهت برداشتن رودهها باشد.
التهاب مفاصل
التهاب میتواند در مفاصل نیز روی داده و باعث آسیبهای جدی شود، از جمله آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک. هر دوی این عوارض، بیماریهای خود ایمنی بوده و ناشی از التهاب مزمن و فعالیت بیش از اندازه سیستم ایمنی هستند که بدن حمله ور میشود. آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک سبب درد، سفتی و تورم در مفاصل میشوند.
آرتریت روماتوئید علائم زیر را دارد:
. علائم آرتریت در مفاصل کوچکتری مانند انگشتان دست و پا شروع میشوند و به مرور زمان میتوانند مفاصل بزرگتر مانند مچها، قوزک پاها، زانوها و لگن را نیز درگیر کنند.
. علائم آرتریت روماتوئید متقارن هستند، یعنی مفاصل مشابه در دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار میدهند.
. گرفتگی و سفتی مفاصل معمولاً در صبحها روی میدهد.
. تب خفیف
. افزایش وزن
. خستگی
آرتریت پسوریاتیک علائم زیر را دارد:
. علائم آرتریت پسوریاتیک در انگشتان دست و انگشتان پا، پشت و لگن روی میدهند.
. علائم آرتریت پسوریاتیک غیرمتقارن هستند، یعنی فقط یک سمت از بدن را تحت تأثیر قرار میدهند.
. پادرد در این بیماری شایع است. این درد میتواند در گودی کف پا و پشت پاشنهها احساس شود.
. انگشتان دست ممکن است متورم شوند.
. ناخنها ممکن است پوستهپوسته شده و گود شوند.
التهاب قلب
التهاب سیستمیک میتواند به سیستم قلب و عروقتان آسیب بزند و منجر به افزایش احتمال سکته مغزی و حمله قلبی شود. التهاب مزمن حتی میتواند در درون رگهای خونی نیز رخ دهد.
وقتی رگهای خونی ملتهب میشوند، ضعیف شده و پلاک از دیوارهی رگ به سمت پایین افتاده و وقتی پلاک با خون تماس پیدا میکند، میتواند عاملی برای تشکیل لخته خون باشد. اگر لخته خون به سمت رگی در قلب برود، حمله قلبی میتواند اتفاق بیفتد. اگر لخته خون به سمت رگی در مغز برود، سکته مغزی ایسکمیک میتواند روی دهد.
چاقی و عادتهای غذایی ناسالم، التهاب را در بدن افزایش میدهند اما لازم به ذکر است که التهاب مزمن میتواند در افراد سالم نیز روی بدهد.
التهاب سیستم تنفسی
التهاب میتواند در ریهها نیز اتفاق بیفتد. در این صورت، مایعات در ریهها جمع شده و راههای هوایی باریک میشوند که میتوانند مشکلات تنفسی ایجاد کنند. عفونتهای ریه، بیماری مزمن انسدادی ریه و آسم ناشی از التهاب در ریهها هستند.
برخی از شایعترین علتهای التهاب ریه شامل موارد زیر میشوند:
. آلودگی هوا
. سیگار کشیدن
. فراوردههای گوشتی مثل سوسیس و کالباس
. داشتن اضافه وزن
. مواد شیمیایی خانگی
التهاب دندانی
التهاب مزمن لثهها یا پریودنتیست ناشی از تجمع باکتریها در لثههاست. التهاب مزمن لثه میتواند باعث شود لثه عقبنشینی کرده و ضعیف شود یا به ساختار اسکلتی فک و دندانها آسیب برسد. بیماری پریودنتیست نه تنها بر سلامت دهان و دندان اثر میگذارد بلکه دیگر نواحی بدن را نیز میتواند درگیر کند. التهاب لثه با زوال عقل و بیماری قلبی ارتباط دارد.
مطالعهای در دانشگاه هاروارد دریافته مصرف اسیدهای چرب امگا 3 دارای خواص ضدالتهابی در لثههاست. ضمناً شما میتوانید با مسواک روزانه و نخ دندان کشیدن، از میزان التهاب کم کنید.
التهاب مزمن سبب آسیبهایی در تمام بدن میشود. التهاب مزمن حتی میتواند استخوانها را ضعیف کند، کاهش وزن را با سختی روبرو نماید، منجر به مشکلات پوستی شود و افسردگی و دیگر اختلالات خلقی ایجاد کند. اگر تمام مدت خستهاید، مرتباً درد و ناراحتی دارید، غدد لنفاویتان متورماند، یا مشکلات گوارشی دارید، ممکن است دچار التهاب سیستمیک شده باشید.
اگر دچار التهاب مزمن هستید، لازم است سریعتر جهت بررسی و درمان اقدام کنید. شما میتوانید با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم، ترک سیگار و خواب کافی از میزان التهاب بکاهید. هر روز ورزش کنید، استرستان را کنترل کنید و رژیم غذایی ضدالتهاب در پیش بگیرید تا التهاب بدنتان کمتر شده و به سلامتیتان کمک کنید.
دیدگاه شما