به گزارش آوای سیدجمال، به نقل از ایسنا، در حال حاضر سالانه بیش از 140 میلیون مترمکعب از چاه‌های موجود دارای پروانه دشت اسدآباد آب برداشت می‌شود و این میزان برداشت از منابع زیرزمینی شهرستان 10 برابر برداشت آب از سد اکباتان همدان است که در صورت تداوم این امر تا 15 یا شاید 20 سال آینده باید منتظر کویری شدن دشت اسدآباد و مهاجرت از این منطقه بود.

اما در این بین رانش چاه‌های آب شرب و کشاورزی در دشت اسدآباد حکایت و تراژدی جدید دیگری است که ضرب‌المثل «گل بود به سبزه نیز آراسته شد» را در زهن تداعی می‌کند و داد مسئولان شرکت‌های امور آب و فاضلاب شهری و روستایی و غمخوران سفره‌های زیرزمینی دشت این شهرستان را درآورده و برای بیدار باش مردم و کشاورزان از طریق تریبون خبرنگاران و رسانه‌ها سعی بر آن دارند که این وضعیت نگران‌کننده را در منطقه به گوش ساکنان این دشت برسانند که باید دیدگاهمان را در بحث آب‌های زیرزمینی اصلاح کنیم و بدانیم که آب‌ها و سفره‌های زیرزمینی یک منبع لایزال تجدیدپذیر نیستند و باور کنیم که باید فکری به حال دشت جلگه‌ای اسدآباد به کمک خود مردم شود و جلوی فاجعه مرگ تدریجی این منطقه را بگیریم در غیر این‌صورت علاوه بر کویری شدن این دشت، باید منتظر رانش و تخریب چاه‌ها یکی پس از دیگری بود که زنگ خطر این رانش‌ها در برخی از مناطق این دشت طی دو سه سال گذشته افزایش و شتاب بیشتری به خود گرفته و دیگر اعتبارات شرکت‌های خدمات‌رسان امور آب و فاضلاب شهری و روستایی کفاف تعمیر و تجهیز چاه‌های آب شرب را نمی‌دهد و یا هزینه‌های سنگینی را بردوش این شرکت‌ها می‌گذارد.

ساماندهی چاه‌های بدون کنتور

فرماندار شهرستان اسدآباد در این‌باره از قطع برق چاه‌های بدون کنتور هوشمند این شهرستان خبر داد و به خبرنگار ایسنا گفت: تا کنون در راستای ساماندهی چاه‌های بدون کنتور هوشمند شهرستان برق 29 حلقه چاه قطع شده و این روند تا قطع برق تمامی چاه‌های فاقد کنتور هوشمند ادامه دارد.

کریم حمیدوند با اشاره به اینکه اسدآباد با 624 فقره نصب کنتور هوشمند رتبه اول سطح استان را داراست، افزود: شهرستان اسدآباد دارای 1817 حلقه چاه مجاز بوده که از این تعداد 337 مورد غیرفعال و پرونده این تعداد حلقه چاه ابطال شده است.

وی همچنین تعداد چاه‌های غیرمجاز شهرستان را 292 حلقه چاه برشمرد و اظهار کرد: تا کنون از این تعداد 217 مورد مسدود شده و نسبت به انسداد 75 حلقه چاه باقیمانده تا پایان سال اقدام خواهد شد.

حمیدوند در ادامه با بیان اینکه از 60 حلقه چاه آب شرب روستایی شهرستان اسدآباد به علت برداشت بی‌رویه و کاهش آب‌های سطحی طی 5 سال گذشته 28 حلقه خشک شده‌ است، اضافه کرد: این امر موجب آن شد که تابستان امسال را با بحران طی کنیم.

وی همچنین با تأکید بر برخورد با کشت دوم کشاورزان بیان کرد: باید نسبت به عدم کشت محصولات پرآب‌بر به کمک سمن‌ها، برنامه‌های آموزشی و ترویجی جهادکشاورزی و کمیته اشتغال کشاورزان را ترغیب و تشویق کرد.

فرماندار با اشاره به اینکه اسدآباد در اصلاح و تعدیل چاه‌ها نیز رتبه اول استان را دارد، خاطرنشان کرد: 655 حلقه چاه شهرستان اسدآباد برای سال 97 در راستای اصلاح و تعدیل و نصب کنتور برنامه‌ریزی و معرفی شده که تا کنون 129 حلقه انجام گرفته و تا پایان سال اصلاح و تعدیل مابقی سهمیه نیز انجام خواهد شد.

وی در ادامه با بیان اینکه باید در راستای حفظ منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی به دغدغه‌مندی رسیده و این امر جزء اولویت‌ها برای مردم، جامعه و کشاورزان باشد، خاطرنشان کرد: آگاهی‌بخشی مردم به ویژه کشاورزان در رابطه با برداشت بی‌رویه و زنگ خطر کویری شدن دشت اسدآباد در آینده نه چندان دور، مشکل رانش چاه‌ها و نیز راهکارهای مختلف مدیریت مخازن و سفرهای زیرزمینی با کلاس‌های آموزشی و ترویجی در کنار دیگر برنامه‌ها از نقش موثری در پیشگیری این روند خواهد داشت.

رانش 2 حلقه چاه آب شرب شهری

مدیر امور آب و فاضلاب شهری اسدآباد هم از تخریب و رانش 2 حلقه چاه آب شرب شهری از ابتدای سال تا کنون در این شهرستان خبر داد و گفت: افزایش و مصرف آب کشاورزی چاه‌های مجاور از دلایل رانش این دو حلقه چاه آب شرب شهری در اسدآباد بوده است.

محسن اکبری با بیان اینکه با اخذ مجوز لازم برای تغییر محل یکی از چاه‌های رانش شده به‌زودی اقدام خواهد شد، افزود: تغییر کاهش قدرت پمپ و مدیریت آبدهی از دیگر اقداماتی است که در رابطه با دیگر چاه آب شرب شهری دچار رانش شده این شهر انجام گرفته است.

وی تعداد چاه‌های آب شرب شهر اسدآباد را 11 حلقه برشمرد و تصریح کرد: متأسفانه میزان آبدهی چاه‌های آب شرب در حال کاهش بوده به طوریکه میزان آبدهی یکی از چاه‌های آب شرب شهر از 50 لیتر در ثانیه به 15 لیتر تقلیل یافته است.

اکبری همچنین با اشاره به رانش یک حلقه چاه آب شرب شهر اسدآباد در سال گذشته یادآور شد: رانش  و تخریب چاه‌های آب شرب یکی از بزرگترین دغدغه‌ها و نگرانی‌های امور آب و فاضلاب شهری اسدآباد بوده که کنترل برداشت آب کشاورزی از نقش موثری در پیشگیری این موارد دارد.

مدیر امور آب و فاضلاب شهری اسدآباد اظهار کرد: به علت افت سفره‌های آب زیرزمینی و تداوم این روند سالیانه در دشت اسدآباد نیاز به تأمین منبع جدید و حفر چاه جدید آب شرب شهری خواهد بود.

فروچاله دشت اسدآباد را تهدید نمی‌کند

وی با اشاره به اینکه بر اساس بافت زمین در دشت اسدآباد کاهش مخازن آب زیرزمینی ایجاد فروچاله نمی‌کند، خاطرنشان کرد: براساس بافت زمین‌شناسی در زمین این دشت افزایش برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی، موجب کاهش منابع آب زیرزمینی و ایجاد حفره‌هایی شده که رانش زمین و تخریب چاه‌های آب را به همراه دارد.

اکبری خاطرنشان کرد: داشتن هیدروگراف دشت اسدآباد یکی از راهکارها برای احیاء سفره‌های زیرزمینی و مدیریت برداشت مخازن زیرزمینی این منطقه است.

رانش چاه کدام منطقه را درگیر کرده؟

مدیر امور آب و فاضلاب روستایی شهرستان اسدآباد هم رانش چاه‌های آب شرب را بزرگترین چالش روستاهای دشت اسدآباد عنوان کرد و گفت: رانش چاه‌های آب شرب و کشاورزی به علت برداشت بی‌رویه منابع آب‌های زیرزمینی دشت اسدآباد و منطقه چهاردولی را درگیر کرده است و متوسط سالیانه 5 حلقه چاه  آب شرب را در شهرستان به علت رانش از دست می‌دهیم که هزینه بسیار فنی و مالی را به همراه دارد.

احد احدی با اشاره به اینکه راهکارهایی را برای این امر در پیش گرفته‌ایم و آمار چاه‌های کشاورزی را که در اطراف چاه‌های آب شرب روستایی است، به امور آب داده‌ایم تا برداشت بی‌رویه نداشته باشند، تصریح کرد: گزارش چاه‌های غیرمجاز نیز برای انسداد از دیگر اقداماتی بوده که در این راستا انجام گرفته است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 60 حلقه چاه آب شرب روستایی در شهرستان اسدآباد در مدار هستند، افزود: در حال حاضر به علت برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی بیلان آبی دشت اسدآباد منفی بوده و سطح سفرهای زیرزمینی اسدآباد کاهش داشته که این امر موجب رانش چاه‌های موجود شده می‌شود.

رانش به جای فروچاله

احدی خاطرنشان کرد: بافت زمین دشت اسدآباد بر خلاف کبودراهنگ و فامنین آبرفتی بوده و بافتی نیست که دچار فروچاله شود بلکه با برداشت بی‌رویه و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی با مشکل رانش و پایین آمدن سطح زمین مواجه خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: افت آب‌های زیرزمینی با توجه به نمودارهای هیدروگراف در دشت اسدآباد بیشتر از یک متر بوده و حتی این میزان افت در برخی از نقاط از

جمله چاه‌های روستای پیرملو سال 95 میزان 30 متر و در سال 96 به میزان 60 متر بوده است.

تبعات برداشت بی‌رویه از دشت اسدآباد

مدیر امور آب و فاضلاب روستایی شهرستان اسدآباد با تأکید بر اینکه در دشت اسدآباد میزان برداشت بیشتر از آن چیزی است که وارد منابع آب می‌شود، اظهار کرد: نشست خانه‌ها در روستای قادرآباد، بالا بودن جدار چاهی چاه‌ها و فرورفتگی بیشتر سطح زمین و نشست کامل 1 متر تا 1.5 متر سمت روستای خسروآباد(پل شکسته) از مواردی است که به نحو بارزی از تبعات برداشت بی‌رویه سفره‌های آب زیرزمینی و رانش و فرونشست زمین بوده و قابل مشاهده است.

وی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر در راستای پیشگیری از رانش چاه‌های آب شرب روستایی، تدابیر فنی مطابق نظر کارشناسان امور آب لحاظ شده است، اظهار کرد: استفاده از لوله‌های جدار چاهی اسکرین جانسون از مهمترین اقدامات در این زمینه بوده که توسط امور آب و فاضلاب روستایی اسدآباد برای نخستین‌بار در استان همدان استفاده و انجام شده است.

احدی خاطرنشان کرد: از مزایای استفاده از لوله‌های مذکور می‌توان به کاهش مصرف برق، افزایش عمر الکتروپمپ،کاهش سرعت جریان آب و به تبع کاهش رانش چاه، افزایش آبدهی و در نهایت کاهش هزینه‌های بهره‌برداری اشاره کرد به طوریکه طرح مذکور نمونه‌ای از طرح‌های اقتصاد مقاومتی امور آبفار شهرستان اسدآباد است.

وی با بیان اینکه روستاهای بهراز، وندرآباد و ولی‌آباد از این چاه بهره‌مند شده‌اند، عنوان کرد: هزینه اجرای طرح مذکور 315 میلیون تومان بوده که این اعتبار از محل اعتبارات مجتمع «جنت‌آباد» تأمین شد.

احدی اضافه کرد: برداشت بی‌رویه از چاه‌های کشاورزی دشت اسدآباد در حال رسیدن به وضعیت بدی است و به هر نحو و به هر روشی میزان برداشت را باید کم و مدیریت کرد چرا که کاهش برداشت‌های بی‌رویه از نقش موثری در کنترل وضعیت موجود خواهد داشت.

نحوه مبارزه با وضعیت بحرانی دشت اسدآباد

مدیر جهادکشاورزی شهرستان اسدآباد هم با بیان اینکه در حال حاضر 85 درصد زمین‌های مستعد کشاورزی دشت اسدآباد به سیستم نوین آبیاری مجهز شده‌اند، اظهار کرد: برای آن که بتوان با وضعیت بحرانی شدن دشت اسدآباد مبارزه کرد، باید به مدیریت یکپارچه منابع آب، داشتن چشم‌انداز مدیریت آب در سال‌های آینده، اصلاح و تغییر روش‌های آبیاری کشاورزی از روش سنتی به روش مدرن، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و صرفه‌جویی در منابع آب در تمام بخش‌ها اقدام به فرهنگسازی کرد.

سقراط بیرنگ اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی بیش از پیش استفاده از روش‌های نوین آبیاری چون آبیاری قطره‌ای، نواری(طیفی)، بارانی و تحت فشار را در شرایط کنونی که با بحران آب مواجه هستیم، راهکار مناسب بهره‌وری منابع آبی دانست و گفت: تغییر الگوی کشت و فعالیت مراکز تحقیقاتی در زمینه تولید و معرفی ارقام مقاوم به خشکی و عرضه و معرفی این ارقام به کشاورزان از دیگر راهکارها در مقابله با بحران منابع آب و جلوگیری از برداشت بی‌رویه سفرهای زیرزمینی خواهد بود.

در پایان اینکه نجات دشت اسدآباد امری جدی بوده که تنها به برنامه‌های دولت و مسئولان منحصر و محدود نشده و نیازمند یک عزم عمومی در بین کشاورزان و مردم این منطقه است و در این بین از وجود سمن‌ها و تشکل‌های مردمی در زمینه آب نباید غافل شد ضمن اینکه آگاهی‌بخشی هر چه بیشتر مردم و کشاورزان مردم اسدآباد در رابطه با حال ناخوش این دشت و علت این حال بد و نسخه درمان درد از نقش موثری در مرتفع شدن نجات این دشت داشته و کشاورزان اسدآبادی باید بدانند که نسخه درد در دستان خودشان بوده و نیاز به این در و آن در زدن‌ها نیست.

انتهای پیام/