محمدچهاردولی*

امنیت غذایی یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه هر کشوری است و رسیدن به خودکفایی در این زمینه از اهداف اصلی کشورها  به شمار می رود.

در گذشته امنیت غذایی مترادف با رشد تولید غذا خصوصا در کشورهای کم درآمد و کم غذا تعبیر می شد اما رشد جمعیت از یک سو و افزایش تعداد گرسنگان از سوی دیگر نشان داد که این دیدگاه درست نیست. به همین دلیل در هشتمین نشست کمیته امنیت غذایی جهان که در سال 1983 تشکیل شد مفهوم امنیت غذایی تغییر کردو هدف نهایی امنیت غذایی در جهان تامین غذا برای همه مردم در تمام اوقات ذکر شد . با توجه به این مفهوم جدید ،کنفرانس بین المللی تغذیه در نشست سال 1992 خود بر روی تعریفی که بانک جهانی از امنیت غذایی کرده بود، تاکید کرد.

یکی از مهمترین نیازهای بشر امروزی تامین منابع غذایی است و کیفیت غذای مصرفی هر قومی ارتباط مستقیم با سطح آگاهی از مسائل بهداشتی وتغذیه ای و همچنین توان اقتصادی وعادات غذایی مردم آن کشور دارد. تقریبا یک چهارم جمعیت جهان که اکثریت آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند به سوءتغذیه مزمن مبتلا هستند.

فقر غذایی از نظر کمبود پروتئین و کالری عامل عمده مرگ ومیر کودکان در کشورهای در حال توسعه است و کمبود مواد غذایی ،زندگی آسیب پذیرترین بخش جامعه را تهدید می کند. امنیت غذایی وقتی تحقق می یابد که تمامی مردم همواره به غذای کافی،سالم و مقوی از نظر کمی وکیفی دسترسی داشته باشند و از این طریق نیازها و اولویت ها ی غذایی خود را برای یک زندگی فعال و سالم تامین کنند.

امروزه بخش کشاورزی و زیرمجموعه های آن در تامین مواد غذایی کشورها و حتی صادرات آن به عنوان مهمترین ارگان های تولید کننده  و متولی اصلی امنیت غذایی است. که علاوه بر رونق اقتصادی و اشتغالزایی، از نظر سیاسی نیز جایگاه ویژه ای می تواند داشته باشد .

 شیلات نیز در این روند ازجایگاه خاصی برخوردار است زیرا نه تنها به عنوان یکی از بخشهای کشاورزی ایفای نقش دارد بلکه با تولید آبزیان بعنوان غذای سالم علاوه بر تامین قسمتی از پروتئین و جیره غذایی کشور با خواص ویژه می تواند در ایجاد سلامت جامعه موثر باشد .

از نظر اشتغالزایی نیز شیلات دارای نقش خاصی است و در ایجاد تنوع شغلی و سرعت پراکنش شغل در کشور نقش مهمی می تواند داشته باشد .

وجود منابع آبی خرد و کلان بسیار در سطح کشور و دریا ها و دریاچه ها و برنامه های متنوع آبزی پروری در تمامی نقاط کشور زمینه تولید آبزیان را فراهم نموده و افق مصرف و بازار بالقوه با مقایسه سرانه مصرف کشور و با متوسط بودن مصرف جهانی انگیزه تولید را دو چندان می نماید و شیلات می تواند از نظر رونق اقتصادی پایدار باشد .

آنچه در وظیفه شیلات به عنوان متولی امر باید مورد توجه خاص قرار گیرد ایجاد فرهنگ تولید و مصرف آبزیان در کشور است .

شیلات جهت ایجاد این فرهنگ در طرح توسعه آبزی پروری با برنامه های مختلف اموزشی ترویجی و تبلیغاتی و روشهای آبزی پروری و آبزی وصرفی و خدمات کارشناسی و هدایت و کنترل وظایف متولی گری خود را اعمال می نماید .

یکی از شاخصهای مهم و نوین در مباحث تغذیه و منابع غذایی شاخص مصرف سرانه ماهی درهر کشور می باشد .

با توجه به فواید و اثرات مثبتی که مصرف ماهی دارد توجه بسیاری به این شاخص در سالیان اخیر شده و سعی گردیده است که همه ساله با افزایش تولید ماهی به روند مثبت این شاخص کمک شود .

با این وجود مصرف سالانه ماهی در کشور ما با مصرف سرانه متوسط جهانی فاصله زیادی دارد که باید برای تولید بیشتر و توجه مصرف کنندگان به این منبع غذایی مهم فرهنگ تولید و مصرف را در جامعه ترویج دهیم .

*خبرنگاراقتصادی خبرگزاری آریا