به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «آوای سیدجمال»، تاریخ سرگذشت انسان‌ها است و جز جدایی‌ناپذیر که نمی‌شود از آن گریخت؛ در واقع هر جامعه تاریخی دارد که مملو از وجود انسان‌هایی است که یا به خوشنامی و یا بدنامی معروف‌اند، البته در تاریخ بیشتر انسان‌های خوشنام و حماسه‌ساز در تاریخ ماندگارترند.
 

یکی از انسان‌های که نامش چون شخصیتی خوشنام و حماسه‌آفرین در تاریخ به ثبت رسیده، سید جمال‌الدین اسدآبادی است که با نام منادی وحدت و بیدارگر اسلامی در تاریخ ماندگار است‌.

او از جمله مردان به نام و تاریخ‌ساز این مرز و بوم است که با دلیری‌های خود نامش را در تاریخ به خوشنامی ثبت کرده و جمهوری اسلامی بعداز گذشت سال‌ها  نام او را در تقویم تاریخ روزانه در روز ۱۸ اسفندماه هم به ثبت رساند تا یاد و خاطرش در اذهان بماند.
 

حال در آستانه ۱۸ اسفندماه، سالروز بزرگداشت این شخصیت ملی، جهانی و بین‌المللی که متأسفانه با کوتاهی مسئولان شهرستانی، استانی و کشوری در سال ۹۳ در یونسکو به نام افغانی‌ها به ثبت رسید، به گفتگو با رئیس دانشگاهی که مزین به نام این شخصیت جهانی در زادگاه وی است، پرداختیم.
 

*پدر و مادر از شجره سادات حسینی بودند
رئیس دانشگاه  سید جمال‌الدین اسدآبادی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «آوای سیدجمال»، با اشاره به زندگینامه‌ای از این شخصیت برجسته، گفت: سید جمال‌الدین اسدآبادی به سال 1254 قمری در کوی سیدان اسدآباد همدان دیده به جهان گشود، پدرش سید صفدر و مادرش سکینه بیگم، هر دو از شجره سادات حسینی مقیم آن سامان بودند. نیاکانش از 673 قمری در اسدآباد سکنی گزیده و در همان دیار دار فانی را وداع گفته‌ و جنب امامزاده احمد(ع) به خاک خفته‌اند که تاکنون نام و نشان ایشان در الواح قبورشان به جای مانده است.

صادق خزل‌پور ادامه داد: سیدجمال کوچک‌ترین فرزند خانواده بود، یک برادر و دو خواهر به نام‌های سید مسیح‌الله، طیبه بیگم و مریم بیگم داشت. سید جمال‌الدین اسدآبادی، از پنج سالگی نزد پدر خود به فراگیری دانش پرداخت و به دلیل نبوغ و استعدادش، به زودی با تفسیر قرآن آشنا شد.

*سیدجمال پایه‌گذار نهضت فکری ضداستعمار و ضدانگلیس بود
وی با بیان اینکه سیدجمال برای ادامه تحصیل به قزوین، سپس تهران و نجف اشرف مهاجرت کرد، از محضر دو مرجع بزرگ زمان، شیخ مرتضی انصاری(ره) در فقه و اصول و ملا حسینعلی همدانی(ره) در اخلاق و عرفان، بهره‌های علمی و معنوی فراوان برد، افزود: او سپس در 1232 شمسی، بنا به دستور شیخ انصاری(ره) برای آشنایی با علوم جدید، عازم هندوستان شد، سپس به ممالک عثمانی رفت و از آنجا به مصر عزیمت کرد، در مصر توانست یک نهضت فکری ضداستعمار و ضدانگلیس را پایه‌گذاری کند و تشکیلاتی به نام «انجمن وطنی» به وجود آورد. شاگردانش، از جمله شیخ محمد عبده، این حرکت فکری را دنبال کردند که در سال‌های بعد زمینه‌ساز قیام مردم مصر علیه استعمار انگلستان شد.

رئیس دانشگاه  سید جمال‌الدین اسدآبادی تصریح کرد: پس از ترک مصر، مدتی در هندوستان ماند و آن‌گاه روانۀ اروپا شد و با همکاری محمد عبده دست به انتشار روزنامه «عروة الوثقی» زد.

*سیدجمال تحمل استبداد ناصرالدین شاه را نداشت
وی افزود: پس از آن که سید به دعوت ناصرالدین شاه به ایران آمد، با وجود اینکه به علت، استبداد ناصرالدین شاه نتوانست او را تحمل کند، وارد بصره شد و نامه‌ای به آیت‌الله سید حسن شیرازی نوشت که در صدور فتوای مشهور تحریم تنباکو از جانب آیت‌الله شیرازی و قیام حاصل از آن تأثیر به سزایی داشته است.

خزل‌پور با بیان اینکه سید نشریه «ضیاء الخافقین» را پس از به لندن رفتن  به چاپ رساند، اذعان کرد: او اندیشه خود را ترویج کرد و در نهایت با دعوت سلطان عبد الحمید پادشاه عثمانی به آن کشور رفت و این سفر، آخرین سفر سیدجمال‌الدین اسدآبادی بود.

*جسد سیدجمال به کابل انتقال یافته است
وی با بیان اینکه سید جمال‌الدین به دندان درد شدیدی مبتلا شد و در شوال 1314ق به وفات رسید، افزود: او را شبانه در نزدیکی محل سکونتش در استانبول به خاک سپردند، در 1324 شمسی، فیض محمد خان، سفیر وقت دولت افغانستان در آنکارا، موافقت دولت ترکیه را برای نبش قبر سید به دست آورد و بقایای جسد سید را در تابوتی به کابل انتقال دادند.

رئیس دانشگاه  سید جمال‌الدین اسدآبادی افزود: سیدجمال در طول عمر خود آثار چندی از خود بر جای نگذاشت ولی علاوه بر انتشار چندین نشریه در کشورهای مختلف، اندیشه و روان او همچنان در ممالک اسلامی و جهان اسلام جاری و ساری است.

* جهالت و بی‌خبری مسلمانان مهم‌ترین دلیل عقب‌ ماندگی جهان اسلام
وی از جمله آثار سید جمال‌الدین اسدآبادی را «رساله نیچریه»، «رساله اکهوریان»، «مقاله تعلیم و تربیت»، «مقاله فضایل دین اسلام» و «فواید فلسفه» و انتشار «مجله العروة الوثقی»، «نشریه ابونظاره» و «نشریه ضیاء الخائفین» برشمرد و گفت: از نظر سید جمال، استبداد حاکم، جهالت و بی‌خبری توده مسلمان و عقب ماندن آن‌ها از کاروان علم و تمدن، نفوذ عقاید خرافی در اندیشه مسلمانان و دور افتادن آن‌ها از اسلام نخستین و نفوذ استعمار از مهم‌ترین دلایل عقب ماندگی جهان اسلام است.

خزل‌پور مهم‌ترین شاخصه‌های سید جمال را که عامل پیشرفت جهان اسلام بود و احیای تمدن اسلامی را به مدد اندیشه‌های خلاق و متعالی خود رقم زد، اصلاح‌طلبی دینی و بازگشت به اصول اسلام اصیل، وحدت و همبستگی جهان اسلام، استقامت و ایستادگی در مقابل استعمار و استبداد، باور توأمان به دین و سیاست، اعلمیت در علوم روز و مرجعیت علمی مسلمانان در جهان، تشکیل حکومت واحده و ایجاد جامعه فضیلت‌مند او برشمرد.

*بیش از هفت هزار کتاب در کتابخانه دانشگاه سیدجمال
وی با بیان اینکه هفت هزار و 40 نسخه کتاب در کتابخانه دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی موجود است، افزود: این کتاب‌ها مطابق رده‌بندی کنگره گزارش می‌شود.

رئیس دانشگاه  سید جمال‌الدین اسدآبادی با بیان اینکه در مجموع 400 جلد کتاب در مرکز اسناد قرار دارد،  تصریح کرد: تعداد هزار و 150 منبع و730 منبع دیجیتال در این کتابخانه  موجود است.

*وجود 113 جلد کتاب غیرفارسی در مرکز اسناد

وی با بیان اینکه کتابخانه دانشگاه دارای 113 جلد کتاب غیرفارسی است که اکثر آن‌ها در مرکز اسناد نگهداری می‌شود، افزود: در مرکز اسناد تعداد 9 دستگاه رایانه برای استفاده از منابع دیجیتال در نظر گرفته شده، البته این مرکز اسناد کار خود را در سال 1399 آغاز کرده است

*وجود  500 مقاله با موضوع سید جمال‌الدین اسدآبادی
خزل‌پور با بیان اینکه حاصل تلاش‌های تیم پژوهشی بیداری اسلامی برای جستجو و یافتن مقالات علمی دانشمندان و صاحب‌نظران، یافتن هزار مقاله با قدمت یک قرن بود که به منظور استفاده بهینه از نتایج، 500 مقاله با ارتباط مستقیم موضوع  سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری اسلامی و استعمارستیزی  انتخاب و چاپ شد.

وی اذعان کرد: همچنین 400 جلد کتاب مرتبط با موضوع سید جمال‌الدین اسدآبادی و تعدادی میز هم‌اندیشی برای استفاده و مطالعه مراجعان در دسترس است.

خزل‌پور با اشاره به راه‌اندازی کیوسک‌های هوشمند در مرکز اسناد سید جمال‌الدین پژوهی دانشگاه همزمان با سومین همایش ملی احیاگری تفکر دینی، سیاسی بر مدار جهاد تبیین در سال 1401، افزود: این کیوسک‌ها مطابق آخرین دانش فناورانه و به همت نیروی انسانی فنی دانشگاه ساخته شده است که در این کیوسک علاقه‌مندان می‌توانند در رشته‌های مختلف علمی به بیش 30 هزار نسخه کتاب در خصوص بیداری اسلامی، سید جمال‌الدین اسدآبادی، استعمارستیزی، استکبارستیزی و غیره دسترسی داشته باشند.

انتهای خبر/ن