به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «آوای سیدجمال»، این تالاب از جمله منابع آبی دائمی بوده که علاوه بر تأمین آب کشاورزی منطقه، زیستگاه ارزشمندی برای جانوران آبزی مختلف و دوزیستان و پرندگان مهاجر و ساکن به شمار می‌رود.

به استناد بند (و) ماده شش قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و مطابق آگهی رسمی شماره ۲۲۴۷۴ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ تالاب پیرسلمان به مدت پنج سال با حدود مشخص به عنوان منطقه شکارممنوع ارتقاء سطح حفاظتی یافته و هر گونه شکار، صید و تیراندازی در آن ممنوع است.

هر ساله این تالاب کوچک میزبان و پذیرای گونه پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی مختلفی بوده که در کنار پرندگان دائمی موجود زیبایی خاصی به این تالاب بخشیده‌اند.

اما با وجود چنین پتانسیلی آیا تالاب پیرسلمان شرایط ایجاد زیرساخت‌های پرنده‌نگری را دارد؟

امروزه پرنده‌نگری به عنوان بخشی از فعالیت بوم‌گردی (اکوتوریسم) بوده که افراد علاقمند به شکل‌های مختلف و حتی با برگزاری تورهای مختلف و تخصصی به دیدار طبیعت رفته و خود را با طبیعت پیوند می‌زنند.

رئیس اداره نظارت بر امور حیات‌ وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان همدان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: تالاب پیرسلمان از تالاب‌های طبیعی استان همدان بوده که چشمه‌های موجود در اطراف آن تغذیه‌کننده آب این تالاب هستند و شرایط مساعدی را برای آن به وجود آورده‌اند تا گیاهان تالابی شکل بگیرند.

علیرضا محمدی ادامه داد: با توجه به زیستگاهی که این تالاب ایجاد کرده است برخی گونه‌های دائمی و نیز گونه‌های پرندگان مهاجر را همه ساله در این تالاب می‌توان شاهد بود.

وی وسعت این تالاب طبیعی کوچک را دو هکتار برشمرد و تصریح کرد: اما به‌دلیل وسعت کم تالاب تعداد پرندگان آن چندان نیست و متأسفانه در چند سال گذشته با توجه به خشکسالی‌هایی که داشتیم خیلی از مواقع این تالاب آب نداشته و آن شرایط مطلوب زیستگاهی در آن از بین رفته و کمترین میزان پرنده را به نسبت گذشته داراست.

محمدی خاطرنشان کرد: وجود امامزاده پیرسلمان در حاشیه این تالاب هم به‌عنوان یک فرصت و هم یک تهدید برای تالاب پیرسلمان می‌تواند به شمار برود، چرا که مراجعه و تردد بسیاری از گردشگران در طول هفته به‌ویژه در اواخر هفته به این مرکز توریستی با توجه به وسعت کم تالاب می‌تواند بر امنیت زیستگاه اثرگذار باشد.

وی با بیان اینکه تالاب پیرسلمان به دلیل پایین بودن جمعیت‌گونه‌های پرندگان آن مستعد ایجاد زیرساخت‌های لازم برای سایت پرنده نگری نیست، تصریح کرد: به جز برخی از گونه‌هایی که به‌صورت دائم در تالاب هستند و لابلای نیزارها خود را استتار می‌کنند؛ میزان پرنده‌پذیری این تالاب هر ساله نسبت به جاهای دیگر بسیار کم است و صرفا با دوربین‌های چشمی اگر اطراف تالاب پرنده‌ای وجود داشته باشد می‌توان مشاهده کرد، اما اینکه اقدام به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای سایت پرنده نگری و برج دیده‌بانی پرنده‌نگری در این تالاب کنیم به دلیل جمعیت کم گونه های پرندگان آن وجود ندارد و این تالاب مستعد چنین اقدامی نیست.

محمدی ادامه داد: تالاب مصنوعی و انسان ساز شیرین‌سو کبودراهنگ و نیز تالاب آبشینه با توجه به اینکه وسعت زیادی دارند و بویژه زیر مجموعه شرکت آب‌و منطقه‌ای استان هستند موجب آن شده که این تالاب‌های مصنوعی و انسان‌ساز از امنیت بالاتری برخوردار بوده و به عنوان یکIBA باکیفیت خیلی خوب در استان باشند و میزبانی پرندگان بسیاری را به خود اختصاص بدهند.

وی با بیان اینکه هر ساله بیشترین تعداد شمارش پرندگان مهاجر در استان همدان در زمستان را در تالاب آبشینه و سد کلان ملایر داریم، گفت: با توجه به وسعت آبشینه و سدکلان ملایر به هر ترتیب آن امنیت لازم در آنها برقرار بوده و اگر یک سمت تالاب امنیت پایین بیاید گونه های پرندگان و حتی گونه های جانوری از سمت دیگر تالاب برای زیستگاه خود استفاده می‌کنند اما چون تالاب پیرسلمان وسعت کمی دارد در نتیجه چنین امنیتی در آن برای پرندگان فراهم نیست بویژه که همجواری این تالاب با امامزاده پیرسلمان و تردد گردشگران در این مکان تا حدودی امنیت گونه‌های پرندگان مهاجر را تهدید می‌کند.

مدیر اداره حفاظت محیط زیست اسدآباد هم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: تالاب پیرسلمان خوشبختانه از شرایط خوبی از نظر خروجی آب برخوردار بوده و زنده است و وضعیت خوبی دارد.

مجید اسکندری با اشاره به پر و لبریز بودن هم اکنونی تالاب پیرسلمان، تصریح کرد: معمولا زمانی که چاه‌های کشاورزی اطراف تالاب فعالیت داشته باشند این امر بر سطح کم شدن آب تالاب تاثیر می‌گذارد.

وی ادامه داد: امسال نیز در فصل تابستان تالاب پیرسلمان تا مرز خشک شدن نیز پیش رفت و حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد سطح آب آن با افت مواجه و خشک شد اما خوشبختانه با غیرفعال شدن چاه‌های کشاورزی و کاهش برداشت آب از چاه‌های کشاورزی اطراف تالاب و خنک شدن هوا مجدد تالاب پیرسلمان احیا و سرریز شده است.

تالاب پیرسلمان میزبان پرندگان مهاجر

اسکندری با اشاره به آغاز فصل مهاجرت پرندگان مهاجر از مناطق سردسیر به سمت مناطق جنوبی و گرمسیر، اظهار کرد: در این مسیر مهاجرت از اوایل پاییز تالاب پیرسلمان و سد نعمت‌آباد و تصفیه‌خانه شهر میزبان برخی از  این پرندگان شده است.

وی با اشاره به مشاهده ۴۰ گونه پرندگان آبزی و کنار آبزی در تالاب پیرسلمان، اضافه کرد: بوتیمار، چنگر، حواصیل، لک‌لک، اگرت، مرغابی، اردک سرسبز از جمله پرندگانی است که هم اکنون در این تالاب قابل مشاهده است.

اسکندری تصریح کرد: این پرندگان از  جلبک، علف و حشرات کف‌زی تالاب تغذیه کرده و به علت عدم یخبندان کامل سطح آب تالاب در زمستان، برخی از پرندگان به‌صورت دائم در این مکان ساکن می‌شوند.