به گزارش آوای سیدجمال، یکی از ارکان اصلی حاکمیت در نظام اسلامی ایران مجلس شورای اسلامی است و امام در این زمینه فرمودند: «مجلس در راس امور است».
همانگونه که می دانید برای مدیریت 7 صل زیر در نظر گرفته شده است:
1)برنامه ریزی
2)سازماندهی
3)بسیج منابع و امکانات
4)هدایت و فرماندهی
5)نظارت و کنترل
6)بودجه بندی
7)ارتباطات
از بین قوای سه گانه، مجلس تنها رکنی است که بیشترین بخش از اصول مدیریت مانند بودجه بندی، برنامه ریزی، سازماندهی، نظارت و کنترل و... را در اختیار دارد و بیشترین اختیارات حاکمیتی را در اختیار دارد.
پس می توان ادعا کرد برای قویترین رکن نظام از لحاظ حدود و اختیارات بایستی کاملترین و توانمندترین افراد جامعه که بتوان ادعا کرد در تراز کارگزار نظام اسلامی هستند را انتخاب کرد.
کارگزار نظام اسلامی چه ویژگی هایی میباید داشته باشد؟ در روایت آمده: «فاما من کان من الفقها: صائنا لنفسه حافظا لدینه مخالفا علی هواه مطیع لامر مولاه فللعوام این یقلدوه»؛ در اصطلاح فقیه کسی است که دین را میشناسد و کاربست احکام دین را در جامعه ی اسلامی میشناسد.
دین برنامه عمل انسان است در جامعه برای حرکت از ثرا به ثریا؛ پس کارگزار نظام اسلامی باید دین را بشناسد ، معنی این حرف این نیست که تمام کارگزاران نظام اسلامی از طبقه ی روحانیون باشند بلکه لازم است در نظام اسلامی کارگزاران دینشناس باشند.
معروف است که امیرالمومنین (ع) در بازار کوفه ندا میدادند: "الفقه ثم المتجر"دین را بشناسید بعد تجارت و معامله کنید.
و باز بسیار شنیده ایم که در گذشته ای نه چندان دور بازاریان برای شروع کسب و کار ابتدا متن مکاسب را نزد علما مانند یک طلبه تلمذ میکردند و سپس به تجارتمی پرداختند.
پس تفقه در دین و شناخت دینی پیدا کردن و روایات اهل بیت را دانستن ، صرفا" به معنی حفظ و تعلیم برای یادگیری تنها برای آموختن نیست.بلکه متون دینی را می آموزند تا درست و بجا و مناسب به کار ببرند و بیاموزند چگونگی کاربرد صحیح آموزه های دینی را.
حال برگردیم به موضوع مجلس، آیا رکنی از ارکان نظام که مطابق قانون اساسی، وظایف حساس و متعددی، مانند قانونگذاری، سیاستگذاری و تصمیم سازی برای جامعه اسلامی، برای آن در نظر گرفته شده، می توان انتظار داشت اعضای منتخب آن شناخت جامع ، لازم و کافی از دین را نداشته باشند؟
با این توضیح می توان ادعا کرد آنچه که ما برای انسان مومن و متقی تر از دین اسلام متصور هستیم لازمه ویژگیهای کاندیدای اصلح است، ویژگیهایی مانند: «عدالت پیشگی»،
«پاکدستی و پاکدامنی به تمام معنی»،
«صداقت در گفتار و رفتار»،
«سلیم النفس و رحیم القلب ؛ در همه حال خدا را حاضر و ناظر بر اعمال خود بداند»؛
«خدمت به خلق را بندگی و عبادت الهی بداند و یک وظیفه ی شرعی فرض کند و برای این خدمت منتی بر سر مردم نگذارد»،
«مسئولیت را امانت الهی بداند و در امانت خیانت نکند»، «زاهد شب و شیر روز باشد»،
«آگاه به زمان و مکان باشد»؛
«باور قلبی به احکام اسلامی داشته باشد و همت خود را مصروف پیاده سازی احکام اسلامی کند و بستر لازم برای تحقق حدود الهی را در جامعه ی اسلامی فراهم کند»؛
«نسبت به عرض و ناموس نفوس تحت حاکمیت نظام اسلامی حساس و غیور باشد و حتی یک آبرو از یک شخص را نادیده نیانگارد»،
«از ظرفیت و اختیارات موجود در ارکان نظام اسلامی بعنوان عرض اندام نمودن در هیبت یک مخالف و اپوزیسیون حاکمیت اسلامی استفاده نکند»؛
«بایسته های جامعه ی دینی را بداند و قدرت تشخیص منافع ملی و دینی را داشته باشد»،
«شجاعت در اجرا را داشته باشد(صرف فهم و دانستن کفایت نمی کند،بلکه باید جرات ابراز و بیان آنرا نیز داشته باشد)»؛
«ثبات قدم داشته باشد،مذبذبین بین ذالک نباشد،هر طرف که باد وزید به آنطرف مایل نشود»،
«تعریف و تمجید دیگران یا مذمت افراد او را از مسیر حق منصرف نکند»،
«دوست پشیمان کن و دشمن شاد کن نباشد»،
«در بحرانها و کورانهای سیاسی(ابن اللبن باشد معاندین نتوانند از او بهره گیری و سوء استفاده کنند) دچار هیجانات سیاسی و اظهار نظرهای احساسی نشود»؛
«پایبند به اصول و ارزشها وعرف و سنن برآمده از فرهنگ دینی با زی ساده بی تکلف را فراموش نکند و مانند متمولان رفتار نکند(به فرمایش امیرالمومنین علیه السلام در محفلی حضور پیدا نکند که فقط ثروتمندان را راه میدهند و جلوی فقرا را میگیرند)»
«رانت اقتصادی ایجاد نکند،از رانت برای خود و اطرافیان استفاده نکند(ویژه خوار نباشد)»، «چیزی بیشتر از آنکه قانون برای او در نظر گرفته است از بیت المال مطلبه نکند»،
«به فرمایش امیرالمومنین ع قلیل المونه و کثیر المعونه باشد(کم هزینه ی پر استفاده رسان باشد)»؛
«با توجیهات مخلوق بشر حقوق مردم را به نفع خود ضبط نکند»،
«در منش و روش از حدود بندگی خارج نشود و قدرت اعتباری او را به سوی فساد رهنمون ننماید(تئوری قدرت فساد آور است را در عمل پیاده نکند)»؛
«بر سر حقوق ملت زد وبند نکند و بفرموده ی امیرالمومنین حق را قدیم بداند و در پی احقاق حقوق از دست رفته ی ملت باشد هر چند آن حق در گذشته ناحق شده باشد،
«از حدود اختیارات شرعی و قانونی تعدی نکند(برای رسیدن به اهداف حق از وسیله غیرشرعی و غیرقانونی استفاده نکند)؛
«در همه حال راز دار باشد و اسرار جامعه ی اسلامی و امت مسلمان را فاش نکند»، «دشمنان دین خدا را دوست نگیرد»،
«اطلاعات جامعه ی اسلامی را عمدی یا غیر عمدی در اختیار دشمنان قرارندهد (تحفظ لسان داشته باشد)»؛
«زبان خود را از غیبت تهمت افترا و ناسزا محافظت کند»،
«شان وکالت و کارگزاری حکومت اسلامی را بشناسد و در این حد و اندازه ظاهر شود»،
«شناخت جامعی از نیازهای امت اسلامی بطور عام داشته باشد و همچنین تجربه وتخصص موردی در یکی از شقوق مورد نیاز برای تصمیم سازی در امور جامعه را داشته باشد»؛
«به حرکت و فعالیت جمعی باور و تقید داشته باشد»،
«تبعیت از رهبری امت اسلامی را بصورت قلبی و عملی واجب و لازم بداند»،
«کلام ولی امر مسلمین را فصل الخطاب بداند»،
«احترام همه گان را رعایت کند به ویژه احترام بزرگان دین را که عمری برای دین خدا مجاهده کرده اند را رعایت کند»؛
«به گاه بیان نظر کارشناسانه ورود کند و بین نگاه و دیدگاه کارشناسی با امر صادره از سوی ولی امر تفاوت قایل شود»،
«شناخت جامعی از آرمانهای امام ره بعنوان بنیانگذار نظام اسلامی و احیاگر تشیع علوی داشته باشد و برای تحقق این آرمانها همت کند»؛
«از اصراف و تبذیر پرهیز کند و قناعت را پیشه ی زندگی شخصی و مشی اجتماعی خود سازد»،
«از افراط و تفریط بپرهیزد و حد میانه را با معیلر و محور قراردادن آموزه های دینی مراعات کند»؛
«هیچ احدی را بویژه در انظار عمومی خوار و خفیف نسازد ولو آنکه از نظر قاقی اسلامی محکوم شده باشد(حد آن محکوم همان است که قاضی حکم کرده است نه چیزی بیش و نه چیزی کم و شانیت او به عنوان عضوی از جامعه ی اسلامی نباید نادیده انگاشته شود)» و...
هزاران فعل و قابلیت ایجابی که باید در خود ایجاد کند و هزاران عمل سلبی دیگر که باید دست و زبان و چشم و گوش جوارح و حتی تخیل خود را حفظ کند تا مرتکب آن امور نگردد.
آنگاه است که آدمی با این خصوصیات در تراز کارگزاری نظام اسلامی بویژه وکالت امت خواهد بود
کسی که غایت حرکت انفرادی و اجتماعی انسان کامل و جامعه کامل و متعالی را بشناسد و برای تحقق آن گام عملی بردارد تا هدهدوار جامعه دینی را به سوی قله قاف هستی رهنمون گردد.
یاداشت از هوشنگ نادری
انتهای پیام/ن
دیدگاه شما